بررسی پتروژنز سنگ‌های دگرگونی غرب و شمال غرب منطقه قنداب (جنوب شرق فریمان) با نگرش ویژه بر پتانسیل اقتصادی آندالوزیت شیست

منطقه مورد مطالعه با مختصات جغرافیایی َ00 ,˚60 تا َ02 ,˚60 شرقی و َ26 ,˚35 تا َ30 ,˚35 شمالی در استان خراسان رضوی، در 110 کیلومتری جنوب شرق مشهد و 35 کیلومتری جنوب شرق فریمان واقع شده و از نظر ساختاری بخشی از زون ایران مرکزی به‌شمار می‌رود. مطالعات پتروگرافی صورت گرفته بر روی سنگ‌های دگرگونی منطقه مطالعاتی نشان می‌دهد که سنگ اولیه دارای ترکیب متنوع بوده و شامل سنگ‌های پلیتی، کوارتز- فلدسپاتی و کربناته می‌باشد. متاپلیت‌ها که حاصل دگرگونی سنگ‌های پلیتی می‌باشند، بیشترین حجم سنگ‌های دگرگونی منطقه را به خود اختصاص داده‌اند و شامل کانی‌های آندالوزیت، گارنت، کردیریت، سیلیمانیت، بیوتیت، مسکویت، کوارتز، پلاژیوکلاز و آلکالی فلدسپار می‌باشند. آنالیز فلورسانس پرتو ایکس (XRF) که جهت تعیین ترکیب سنگ منشا انجام گردید، موید منشا آرژیلیتی یا رسی متاپلیت‌های منطقه می‌باشد. تنوع کانی‌شناسی این سنگ‌ها نیز با استفاده از آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) مورد تایید قرار گرفت. طی بررسی‌های پتروگرافی و کانی‌شناسی بر روی مقاطع نازک تهیه شده از نمونه‌های منطقه قنداب حاکی از آن است که شیست‌های منطقه در امتداد شمال شرق – جنوب غرب افزایش درجه دگرگونی را نشان می‌دهند. بر این اساس حداکثر درجه دگرگونی منطقه در حد رخساره آمفیبولیت بوده و زون‌های آن شامل آندالوزیت- سیلیمانیت و سیلیمانیت فوقانی می‌باشد. نتایج آنالیز نقطه‌ای الکترون مایکروپروب که به منظور بررسی شیمی کانی و همچنین ارزیابی دما و فشار تشکیل سنگ‌ها صورت گرفته، نشان می‌دهد که گارنت و پلاژیوکلازهای ناحیه هموژن بوده و به ترتیب دارای ترکیب آلماندین – اسپسارتین و الیگوکلاز – آندزین می‌باشند. ترکیب بیوتیت نیز در حد آنیت می‌باشد. با استفاده از نتایج حاصل از این آنالیز و تعیین اکتیویته اعضای نهایی کانی‌ها به کمک برنامه ترموکالک، دما و فشار سنگ‌های دگرگونی معادلc̊ 664 و Kbar 5/2 برآورد گردید. از مجموع مطالعات انجام شده در منطقه چنین نتیجه می‌شود که منطقه تحت‌تاثیر دگرگونی مجاورتی در مقیاس ناحیه‌ای و از نوع فشار پایین- حرارت بالا واقع شده است. با انجام عملیات کانه‌آرایی به روش تست مایعات سنگین و مغناطیس خشک با شدت بالا بر روی آندالوزیت‌های موجود در متاپلیت‌های منطقه، میزان آلومینای (Al2O3) موجود در سنگ (به‌عنوان مهمترین پارامتر کنترل‌کننده درجه دیرگدازی)، از 18 درصد به بیش از 54 درصد افزایش یافته است. نتایج این تحقیق حاکی از امکان تولید فرآورده‌های دیرگداز اسیدی از ماده معدنی آندالوزیت فریمان می‌باشد.