ين روش ، روشي چند جانبه و مفيد براي بيان جزئيات شيمي و ساختمان بلور شناسي مواد مي باشد از جمله كاربردهاي اين روش عبارتند از:
- تشخيص يك فازي يا چند فازي بودن يك نمونه ناشناخته
- تشخيص مقدار (كميت) فازهاي سازنده ماتريكس
- بلورشناسي و تشخيص ساختمان بلوري
- آناليز بافتي
- مواد رنگي
آناليزهاي عنصري كه توسط اسپكترومتر يا شيمي تر بدست آمده اند مي توانند سازنده هاي عنصري تركيبات يا ماتريكس را مشخص كنند ، اما XRD اطلاعات بيشتري را فراهم مي كند با مشخص شدن تركيبات مولكولي و ساختمان هاي بلوري تركيب هر يك از سازنده هاي ماتريكس مثل اكسيد و سولفيد را مي توان تعيين كرد . با استفاده از اطلاعاتي كه از ساختمان بلوري بدست مي آيد . دما ، فشار و ساير شرايط تشكيل جسم را مي توان بدست آورد .
پراش اشعه X یک روش مناسب جهت بررسی های کمی و کیفی مواد بلورین به فرم پودر و یا جامد می باشد . اساس کار در این روش بر پایه انعکاس پرتوهای اشعه X از مجموعه صفحات اتمی با فاصله یکسان از یکدیگر و بر اساس قانون Bragg ( Bragg , s law ) مبتنی است .
بر اساس این قانون زمانیکه یک پرتو اشعه X با طول موج λ با صفحات مشبک تحت زاویه θ برخورد می کند ، بازتابش اتفاق می افتد . اگر فاصله بین صفحات از یکدیگر برابر d در نظر گرفته شود ، رابطه زیر همواره برقرار می باشد :
Nλ = 2 d sin θ
و از آنجا که اشعه X دارای طول موج معینی می باشد برای هر فاصله بین صفحات اتمی موجود تنها تحت زوایای مشخصی بازتابش پیدا می کند که توسط آشکارساز به صورت پیک بر روی دیفراکتوگرام ( diffractogram ) ثبت می گردد . تأثیر پراش اشعه X بر روی هر کانی همانند اثر انگشت ، منحصر به فرد می باشد لذا برای شناسایی و تفکیک آنها بسیار سودمند می باشد .
مزايا
با استفاده از اين روش مواد طبيعي يا غير طبيعي ( ساختگي ) را مي توان مشخص كرد كه از آن جمله مي توان به موارد زير اشاره كرد :
مواد شيميايي ، مواد دارويي ، آلاينده هاي محيط ، پنبه نسوز، سنگها ، كاني هاي رسي ، زئوليت ها ، پليمرها ، فلزات ، سيمان و مواد ساختماني ، مواد جرم شناسي
- بازدید: 4373
