پترولوژی و ژئوشیمی سنگ¬های مافیک تا اسیدی در زون افیولیت ملانژهای جنوب شرق سلطان¬آباد سبزوار با نگرش ویژه بر توده¬های گا

مجموعه¬های نفوذی جنوب شرق سلطان¬آباد در 35 کیلومتری شرق شهرستان سبزوار واقع شده و از لحاظ تقسیم¬بندی تکتونیکی، بخشی از زون افیولیتی سبزوار محسوب می¬شود. ترکیب این توده¬های نفوذی از گابرو تا گابرو¬دیوریت و پلاژیوگرانیت تغییر می¬کند. کانی¬های اصلی سنگ شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند و پیروکسن از نوع کلینوپیروکسن (اوژیت – دیوپسید) و ارتوپیروکسن (انستاتیت – هیپرستن) و دارای کانی¬های فرعی شامل آپاتیت، اسفن، بیوتیت، اکسیدهای مختلف آهن و کانی اپاک می¬باشد.. این توده¬ها طبق نمودارهای ژئوشیمیایی تولئیتی تا کالک¬آلکالن متاآلومین تا پرآلومینوس هستند بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، موقعیت زمین¬ساختی توده¬های گابرویی جنوب شرق سلطان¬آباد با بازالت¬های قوس آتشفشانی (CAB) قابل مقایسه است و در رژیم تکتونیکی قوس¬های آتشفشانی مرتبط با فرورا¬نش حاشیه فعال قاره¬ای به¬وجود آمده¬اند. با تکیه بر داده¬های ژئوشیمایی و روابط صحرایی منبع ماگمایی مجموعه-های پلوتونیکی باید ماگمایی مشتق از گوشته باشد. . این ماگما از عناصرTi، Nbو Ba تهی شدگی و از عناصر Rb و K غنی¬شدگی نشان می¬دهند که بیانگر تشکیل این سنگ¬ها در محیط فرورانش است. بررسی شیمی کانی¬ها ترکیب کلینوپیروکسن¬های منطقه ا زنوع دیوپسید و اوژیت، ترکیب آمفیبول¬ها عمدتا آکتینولیت و ترکیب پلاژیوکلازها در محدوده بیتونیت تا لابرادوریت می¬باشند. بررسی¬های کانی¬شناسی، زمین-دماسنجی پیروکسن¬ها، آمفیبول¬ها و پلاژیوکلازهای ناحیه مورد مطالعه نشان می¬دهد که دمای تشکیل توده-های گابرویی – گابرو دیوریتی در فشارهای 1 تا 6 کیلوبار، 1120 تا 1459 درجه سانتی¬گراد بوده است. آمفیبول¬های منطقه در گستره¬ی آمفیبول¬های وابسته به مناطق فرورانش (S-Amph) قرار می¬گیرند.