بررسي ژئوشيميايي و ژنتيكي سنگهاي آذرين و دگرگوني و كانسار آهن منطقه سنگان خراسان

منطقه مورد مطالعه در 280 كيلومتري جنوب شرقي مشهد، در محدوده‌اي با طول‌هاي جغرافيايي 24 60 و 45 60 و عرض‌هاي جغرافياي ي26 34 و 33 34 در يك ناحيه كوهستاني واقع شده و از نظر زمين شناسي طبق تقسيمات افتخارنژاد (1359) جزء ايران مركزي است . گرانيتوئيدها در شمال منطقه بصورت دو تودهء نفوذي باروند شرقي غربي مشاهده مي‌شوند. سن قديمي‌ترين سنگهاي منطقه كه گرانيت‌ها را احاطه مي‌كنند ژوراسيك در نظر گرفته مي‌شود. و اثر دگرگوني مجاروتي اين توده‌ها روي تشكيلات ژوراسيك ديده مي‌شود كه اين هاله دگرگوني مجاورتي در حاشيه جنوبي گرانيت سرنوسر واضح است . طبق گزارش ترنت اين گرانيت‌ها از تشكيلات اليگوميوسن ناحيه قديمي‌تر است ، تعيين سن مطلق كه بر روي توده نفوذي سرنوسر به روش K/Ar صورت گرفته سن 1ˆ1 + 2ˆ38 ميليون سال را داده سات كه بيانگر ائوسن بالايي تا اليگوسن زيرين است . جنوب توده نفوذي سرنوسر، سنگهاي ولكانيك و ساب ولكانيك ، اسكارن و كانسنگ آهن قرار دارد و در محدودهء معدن طبقات اسكارني اغلب توسط دايكهاي ريوليتي و ريوداسيتي قطع مي‌شوند. از نظر پتروگرافي تركيب توده‌هاي گرانيتوئيدي منطقه متنوع بوده و براساس طبقه‌بنديهاي كاني شناسي (استراكايزن 1976) و شيميايي (ميدلموست 1987، كوكس و همكاران، 1979) و نورم (اكانر، 1965، باركر 1979،اشتراكايزن ولومتر 1979) از آلكالي فلسپات گرانيت ، سينوگرانيت ، مونزوگرانيت و گرانوديوريت تشكيل شده است و در بعضي نقاط كوارتز سينيت و كوارتزمونزونيت نيز مشاهده مي‌شود. سنگهاي ولكانيك وساب ولكانيك منطقه بر اساس طبقه‌بنديهاي شيميايي (ميدلموست 1980، كوكس و همكاران 1979) و نورم (اشتراكايزن ولومتر 1979) بيشتر در محدودهء تركيبي تراكي آندزيت ، كوارتز تراكيت ، داسيت ، ريوليت قرار مي‌گيرند. بنابراين سنگهاي آذرين منطقه داراي تركيب اسيدي تاحدود واسط مي‌باشند . با توجه به ژئوشيمي عناصر اصلي، سنگهاي آذرين منطقه كالكوآلكالن هستند كه شاهد اين امر نمودارهاي alk(نيگلي) در مقابل si (نيگلي)، Feo در مقابل Feo/Mgo، Al2O3 در مقابل An نورماتيوو دياگرام مثلثي AFM مي‌باشد. رفتار اكسيدهاي اصلي و عناصر كمياب در مقابل Sio2 و ضريب تفريق بيانگر پديدهء تفريق از طريق تبلور بخشي است . گرانيتوئيدهاي منطقه با توجه به مشاهدات صحرايي، و معيارهاي پتروگرافي و شيميايي، اختصاصات گرانيت‌هاي تيپ I را نشان مي‌دهند و كوهزايي بوده و از نظر تقسيمات تكتونيك صفحه‌اي اختصاصات گرانيتوئيدهاي قوس قاره‌اي را دارد.